İletişim Öğeleri

En basit düzeyde üç öğeye sahiptir:
İletiyi gönderen, iletiyi alan, iletişim kodlaması

Kaynak, hedef kitle, ileti

Kaynak: Tek bir kişi, bir gazete, ajans, radyo, televizyon istasyonu vs.

Örgütlü iletişim: Muhabir-Yazı işleri personeli-Dizgiciler-Basım işçileri-Ülkenin düşünce özgürlüğü konusundaki gelenekleri ve hukuk sistemi-siyasal ortamı vs

Kanal: Yüzyüze iletişimde atmosfer, telefon teli, havadaki iyonlar, hava

Kurulan her iletişimde amaç; iletiyi hedef alıcıya veya alıcılara ulaştırmak ve karşılığında da hedef alıcıda bir eylem ya da düşünce değişikliği sağlamaktır. Bir ortamdan yararlanılarak bilgi göndermek olan iletişimde temel öğeler ileti, iletiyi üreten kaynak ve iletinin tüketicisidir.

İki yönlü bir süreç olarak da tanımlanabilen iletişimde haberleri, düşünceleri, duyguları bildirme, düşünceleri paylaşma ya da değiş-tokuş etme etkinliğil bilgi, haber, düşünce ya da görüş alışverişi vardır.

İletişimde kuramsal yaklaşımlar gerçekleştirenlerden Berlo’ya göre iletişimde temel öğeler 6 olarak görülür.Bunlar; kaynak, kurgulayıcı, ileti, kanal, çözümleyici ve alıcı. Amerikalı bir siyaset bilimci olan Harold Lasswell’e göre ise iletişim eyleminin tanımlanabilmesi ve öğelerinin tespit edilebilmesi için şu sorulara uygun yanıtların verilmesi gerekir.

“Kim? (Kaynak), Neyi? (İleti), Hangi yolla? (Kanal), Kime (Alıcı), Hangi etkiyle? (Etki)”.

Günümüzde ise iletişimin temel öğeleri kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve dönüt olarak beş aşamada sıralanmaktadır.

Kaynak: İletişim sürecinin başlangıcını temsil eder. İletinin hedef üzerinde istenilen etkiyi ya da sonucu oluşturmasında birinci derecede önemlidir. İletişim sürecinde istenilen sonuca ulaşılması açısından kaynağın iletiyi aktarmadaki durumu hem iletinin anlaşılırlığı hem de hedef üzerinde etki oluşturması açısından ele alındığında geniş bir kapsama sahiptir.

İleti (Mesaj): İletişim sürecinin amacı ileti üzerine kodlanmıştır. Kaynak tarafından hedefe gönderilen ve iletişimin gerçekleşmesinin önemli unsurlarından birisidir ileti. İletişimin daha iyi olması için iletinin hedef tarafından algılanılırlık seviyesinin yüksek olması gerekir.

Kanal: Kaynak ve hedef alıcı arasında yer alan ve simge veya sembollere dönüşmüş iletinin gitmesine olanak sağlayan yol olarak tanımlanabilir. Her duyu organımıza karşılık bir kanaldan söz edilebilir. Birden fazla ileitişim kanalını aynı anda kullanabiliriz. İletişim kanalının sayısı arttıkça iletişimin etkinlik derecesi de artacaktır.

Alıcı ( Hedef ): Hedef kitle kişi ya da grup olabilir. Önceleri alıcı iletişimde pasif bir rol alan unsur olarak görülürdü. Oysa günümüzde aktif ve etkili bir işleve bürünmüştür. İletişimde amaç doğru iletiyi doğru yerde doğru kişiye verebilmektir.

Geri Bildirim ( Dönüt ): Dönüt iletişim sürecinin son aşamasıdır. Kaynak iletiyi iletişim kanalları vasıtasıyla alıcıya iletmiştir. İletinin hedef alıcı üzerindeki etkisi dönüt ile anlaşılır. Dönüt bir iletişim sürecinin denetim mekanizmasıdır.

İletişim sürecinde seslenilmek istenen kişi ya da kişilere, toplumsal kesimlere hedef kitle adı verilir.

Reklam ajansları kime sesleneceğini bilmek ister, bu nedenle toplumla ilgili konularda sosyal bilimcilerden yararlanarak araştırma yapar. Örneğin: Türkan Şoray – Margarin/McDonalds?

Renk Kombinasyonları – Futbol taraftarlığı

Kaynak, hedeflediği kişiye, kişilere erişmek için öncelikle iletisinin taşıyacağı bilgi, duygu, enformasyonu bir iletişim kanalıyla gönderebilecek biçimde kodlar.

- Kodlamalar sözcükler, resimler, simgeler seçilerek yapılabilir. Bunların iletişim sürecinde dolaşıma sokulduğunda özünü ve biçimini koruyabilecek şekilde kodlanması gerekir. Bunların iletişim sürecinde dolaşıma sokulduğunda özünü ve biçimini koruyabilecek şekilde kodlanmsası gerekir. Böyle yapılmazsa, iletmek istediği duygu ya da enformasyon yerine çok farklı şeylerin algılandığı görülecektir.İletinin kodlanması çok kısa, çarpıcı, dikkat çekici, kolay akılda kalıcı olmalıdır. Günümüzde isanlar hızlı yaşamakta, yakın ya da uzak yerlerde olup bitenler hakkında yüzlerce ileti ile karşılaşmakta, bunlar hakkında konuşulan değişik ortamlara girip çıkmaktadır. Kısa, çarpıcı, dikkat çekici, akılda kalıcı kodlanmayan iletiler hedef ya da hedef kitlenin ortamına kadar erişebilse de onun tarafından algılanmayacakİ hedefin, hedef kitlenin yaşam ortamında bir gürültü öğesi olarak kalacaktır.

- Tam olarak algılanarak taşıdığı anlamsal içerik tam bir biçimde iletilemediğinde ise bizim kodlarken amaçladığımız ileti çarpıtılarak algılanmış olacaktır. Hedef kitlenin ortamındaki birçok iletiden yalnızca bazılarınıalgılayıp çoğunu algılamamasına filtreleme denir.

Örneğin herkesin karnının tok olduğu bir saatte margarin reklamı yayınlanması
Başarılı bir örnek ise gece yatmadan önceki saatlerde yayınlanan gece giyim, konforlu ev ürünleri reklamları Kitle iletişim aracının verdiği mesajlar fazla karmaşık olursa anlaşılamayabilir, bu durumda konuyu «bir bilene» danışmak gerekir. Danışılan kişi konuyu çarpıtabilir (distort). Çarpıtma bilinçli de olabilir, iyi niyetli şekilde de (wishful thinking) olabilir.